İsteğe bağlı sigorta olarak malum sigorta kişilerin isteğe bağlı primlerini ödeyerek sigortalı olmalarına ve sonrasında da emekliliklerine kolaylık tanıyor. Sadece isteğe bağlı sigortalılık mevzusunda bilhassa 3,5 yıl kuralına dikkat edilmesi gerekiyor.
İsteğe Bağlı Sigortalılıkta Dikkat Edilecekler
Kişilerin kendi istekleri ile SGK’ya giriş yaparak dışarıdan prim ödemelerine verilen isim olan isteğe bağlı sigortalılık herhangi bir işte çalışmayanları, ev hanımlarını, öğrencilerini ve yarı zamanlı çalışanları kapsıyor. Toplumsal güvenliklerini devam ettirme ve tamamlanmamış günlerini aylık bazda 30 güne tamamlama imkânı veren isteğe bağlı sigortalılık hem Türkiye vatandaşları hem de yurtdışında yaşayanlar için uygulanabiliyor.
Temel olarak ise şu noktalara isteğe bağlı sigortalılıkta dikkat edilmesi gerekiyor;
- 18 yaşını doldurmuş olmak,
- Mecburi sigortalı kısaca 4A kapsamında çalışmıyor olmak,
- 4A olarak çalışılıyorsa ay içinde 30 günden azca çalışmak – izin günleri hariç,
- Kendi sigortaları oluşları sebebiyle aylık almamak,
- SGK’ya yazılı olarak bildirim yapmak gerekmektedir.
İlk kere isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin de e – devlet üstünden “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” formu ile SGK’ya başvurmaları gerekmektedir.
Çalışmayanlar İçin Sigortalılık Yöntemi
İsteğe bağlı sigortaya müracaat yapılması halinde sigortalılık sürelerinin başlayacakları tarihte 4a, 4b ve 4c bentleri ile hem de 506 sayılı kanun kapsamında yer edinen geçici 20’inci maddesine doğal olarak sandıklarda sigortalı olarak çalışılması gerekmektedir.
Sadece bu durumun istisnası olarak 4a kapsamında sigortalı olarak çalışanların ay içinde de 30 günden azca çalışan ya da tam gün çalışılmaması sebebiyle de hem de ay içindeki gün sayısının 30 günden azca olan sigortalılar isteğe bağlı sigortalarını prim ödeyerek, noksan sürelerini de 30 güne tamamlayabiliyorlar.
İsteğe bağlı sigorta primi ise prime esas teşkil eden kazancın alt sınırı ve üst sınırı içinde, sigortalı tarafınca yazılı şekilde beyan edilmiş prime esas olan aylık kazancın yüzde 32’si olarak hesaplanıyor. Bu prim tutarının yüzde 20’si malullük ve yaşlılık, ölüm sigortası ile yüzde 12’si ise genel sıhhat sigortası primi olarak hesaplanıyor.
Türkiye ile aralarında toplumsal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde çalışan ya da işverenlerce üstlenilen yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılan Türk işçilerin isteğe bağlı sigortalı olanlarında ek olarak genel sıhhat sigortası primi alınmadığı için bunların prim oranları da yüzde 20 olarak belirlenmektedir.
Ay içinde toplam emek harcama süresinin 30 günün altında tutulanlar ve kısmi süreli iş sözleşmesi ile emek harcayarak ay içindeki çalışmalarını 30 güne tamamlayanlar ya da bunu isteyenler ek olarak işsizlik sigortası primlerine yüzde 3 oranında destek almaktadırlar.
İsteğe bağlı sigorta primlerini takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi ise önemlidir. Ilişik olunan aydan itibaren bu bakımdan en geç 12 ay içinde kendilerinin ya da hak sahipleri tarafınca geçilme cezası hem de gecikme zammı ile ödenmeyen süreler için hizmet olarak değerlendirme kapsamına alınmamaktadır.
3,5 Yıl Kuralına Dikkat Edilmeli
Mevzuyla ilgili mühim nokta ise 3,5 yıl kuralına dikkat etmekten geçiyor. 1 Ekim 2008 tarihinden öcne hem 4A kapsamında hem de Bağkur kapsamında isteğe bağlı prim ödenmesi yapmak mümkündür. Fakat 1 Ekim 2008 tarihinden geçerli sayılan, isteğe bağlı sigorta statüsü yalnız Bağkur kapsamında sayılmaktadır.
Bu yüzden SSK şartlarından emekli olmayı düşünenler ve isteğe bağlı olarak SSK aylığı almak isteyenler bu değişikliği kesinlikle göz önünde bulundurmalılar. Son 7 yıl kısaca SGK primi ödenmiş son 2520 gün içindeki 1260 gün (3,5 yıl) ve daha çok isteğe bağlı sigorta primi ödeyenlerin Bağkur kapsamında emekli olmaları mümkün olmaktadır.